Foto: kleren wassen aan de Ganges, Varanasi
Vol verbazing kijk ik naar het programma Zembla over de farmaceutische industrie in India. Heel veel van onze medicijnen schijnen in India te worden geproduceerd, maar dat weet niemand, want dat is niet terug te vinden op de bijsluiter. Zelfs de apotheker die tijdens het programma wordt geïnterviewd weet niet waar veel van zijn medicijnen geproduceerd worden.
Voor de verslaggever is het nogal wat uitzoekwerk, maar na wat speuren komt hij uit bij de stad Polepally in de provincie Telangana centraal gelegen in India. De verslaggever bezoekt het stadje en hoort van de mensen, die met name tot de laagste kaste, de dalits (de onaanraakbaren) behoren, dat de bedrijven hen gedwongen hebben hun land af te staan in ruil voor een baan in de fabriek. De mensen hadden geen keus. Hun huizen staan tegenwoordig op onvruchtbare grond. De belofte dat ze een baan in de fabriek zouden krijgen, ging echter niet door, want er werden goedkope krachten elders uit India in dienst genomen. Mensen die voor een salaris ver onder het minimum vele uren per dag moeten werken en daarbij blootgesteld worden aan giftige stoffen. Staken heeft geen zin, want dan worden ze ontslagen.
De omgeving blijkt flink vervuild te zijn. De fabrieken van Aurobindo lozen in het grondwater. Uit onderzoek blijkt dat in het grondwater restanten van antibiotica en resistente bacteriën zijn aangetroffen. Een zeer gevaarlijke situatie voor de inwoners. De mensen kunnen het grondwater niet meer voor eigen consumptie, voor het vee of voor het land gebruiken. Ze moeten schoon water laten aanleveren, wat uiteraard geld kost. Een boer zette de pomp waarmee hij grondwater kon oppompen aan, er kwam geel, stinkend water naar boven.
Rondom de fabrieken schijnt een penetrante geur te hangen. De mensen die in het gebied wonen, staan de hele dag bloot aan deze stank. En het is niet alleen de stank, mensen hebben last van hun luchtwegen, hebben vaak hoofdpijn en ervaren een algeheel gevoel van malaise.
In de buurt wonen vissers. Zij kunnen niet meer vissen, want de meeste vis is gestorven waarschijnlijk door de giftige stoffen in het water.
Aurobindo, dat zichzelf vernoemd heeft naar Sri Aurobindo, een zeer bekende guru die in het zuiden van India een eigen Ashram leidde, verkoopt zichzelf als zeer innovatief en duurzaam bedrijf waar Healthcare hoog in het vaandel staat. De promotiefilm van Aurobindo is dan ook een zeer gelikte opname van het bedrijf, waar in de realiteit echter weinig van blijkt te kloppen.
Het is voor mij een feit dat als je ooit een land bezocht hebt, dat je zo’n nieuws niet meer als een ver-van-je-bed-show kunt zien. Het klinkt als een ongelooflijk cliché, maar op de hele wereld wonen mensen die zijn, denken en voelen zoals wij. Het is geen kwestie van wij en zij, maar het is een kwestie van ons. En wie bepaalt er dan dat deze mensen hieraan blootgesteld mogen worden? Wie bepaalt dat de gezondheid van deze mensen minder belangrijk is dan onze gezondheid? Want zo is het wel, om ons Westerlingen gezond te houden (het gaat immers om medicijnen), worden de mensen daar ziek. Het antwoord lijkt ongelooflijk simpel, wie over het geld beschikt, bepaalt. De gezondheid van mensen die over geld beschikken, lijkt meer waard te zijn dan de gezondheid van mensen die geen financiële middelen hebben. Ja, maar dat is altijd al geweest en dat zal altijd zo blijven, zo zit de wereld nou eenmaal in elkaar, hoor ik al een aantal mensen zeggen. Ja, dat klopt, zo schijnt de wereld in elkaar te zitten, maar wat vinden we daar eigenlijk van dat het zo gaat in de wereld?
En wat vindt onze gezondheidszorg hiervan? Staan die niet op hun achterste poten? Nee hoor! De apotheker die geïnterviewd werd, zei dat hij geen flauw idee had waar de medicijnen geproduceerd worden. ‘Wir haben es nicht ‘gewusst’.’ De zorgverzekeraars zeggen dat ze slechts zaken doen met bedrijven die duurzaamheid en mensenrechten erg belangrijk vinden. De gezondheidszorg is dus erg goedgelovig, noem het naïef. Misschien moeten we ze eens zachtjes influisteren dat sprookjes niet bestaan en dat die meneer met die witte baard die elk jaar met de stoomboot komt ook niet echt is. We moeten hier natuurlijk erg voorzichtig mee zijn, want mensen die zo heilig in bepaalde sprookjes geloven, hebben wellicht ook zeer tere zieltjes.
Wat heeft dit nu met reizen te maken, denkt de wellustige reiziger die dit artikel leest. Dit antwoord is zeer kort: ALLES! Reizen verbindt. Doordat ikzelf in India ben geweest, gezien heb hoe de mensen daar leven, ervaren heb dat deze mensen in niets verschillen van ons, kan ik mijn ogen niet zomaar sluiten voor wat er daar gebeurt. En over tere zieltjes gesproken….. wat vind je ervan dat vele mensen en dus ook kinderen slachtoffer worden van deze praktijken.